• Odchudzanie. Otyłość jest istotnym czynnikiem nasilającym objawy OBPS. Odkładająca się w okolicy szyi tkanka tłuszczowa może uciskać górne drogi oddechowe, zmniejszając ich światło. Redukcja masy ciała chorych na łagodną postać OBPS może doprowadzić do całkowitego ustąpienia zaburzeń oddychania w czasie snu. Aby schudnąć należy zmienić styl życia oraz przyzwyczajenia żywieniowe. Powszechnie wiadomo, że najskuteczniejszym sposobem walki z nadwagą jest zmniejszenie ilości spożywanych pokarmów. Pierwszym krokiem , który należy wykonać aby osiągnąć cel, to zmniejszyć dotychczasowe porcje żywieniowe o połowę. Posiłki powinny być niskokaloryczne z małą zawartością tłuszczy i węglowodanów. Należy zastanowić się, z których źródeł zbędnych kalorii można zrezygnować, np.: nie dosładzać herbaty i kawy, zrezygnować całkowicie ze słodyczy i napojów alkoholowych, zmienić sposób przyrządzania potraw tzn. nie smażyć, nie zaprawiać śmietaną ani majonezem itd. Zawsze można jeść jarzyny! Na wadze nie powinno się tracić więcej niż 1 kilogram w ciągu tygodnia, idealne tempo odchudzania to 1-3 kg na miesiąc. O wiele łatwiej jest schudnąć niż tę obniżoną wagę utrzymać. Bardzo pomaga w utrzymaniu obniżonej wagi ciała włączenie do codziennego planu zajęć regularnego wysiłku fizycznego.
• Unikanie alkoholu. Nawet niewielkie jego dawki wypite przed snem wyraźnie nasilają zaburzenia oddychania. Związane jest to z działaniem alkoholu hamującym ośrodkowy układ nerwowy i obniżającym napięcie mięśni.
• Unikanie leków nasennych. Mają działanie podobne do alkoholu, dlatego u chorych na OBPS są przeciwwskazane.
• Spanie na brzuchu lub na boku. W pozycji na wznak łatwiej dochodzi do zapadania się podstawy języka ku tylnej ścianie gardła. Wynika to z działania siły grawitacji. Spanie  na boku można wymuszać przez wszycie na plecy piżamy piłki tenisowej.
• Zaprzestanie palenia.

Wskazania do leczenia CPAP :

• AHI > 10
• Nadmierna senność dzienna, Skala Senności Epworth > 9 punktów
• Zespół wzmożonej oporności górnych dróg oddechowych (UARS)

Efekty CPAP. Już po kilku nocach , podczas których pacjent korzysta z aparatu CPAP znacznie poprawia się samopoczucie chorych. W czasie snu powraca prawidłowe oddychanie dzięki drożnym drogom oddechowym, ustępuje chrapanie i bezdechy wraz z niedotlenieniem krwi, znika nycturia, nadmierna potliwość. Powraca prawidłowa struktura snu; zmniejsza się ilość snu płytkiego i zwiększa snu REM oraz głębokiego. Ustępuje senność dzienna i poprawie ulegają funkcje poznawcze, kojarzenie, pamięć. U chorych z nadciśnieniem tętniczym obserwuje się obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, co często umożliwia zmniejszenie dawek, a niekiedy odstawienie leków hipotensyjnych. Leczenie to korzystnie wpływa na likwidację zaburzeń rytmu i automatyzm serca. Dochodzi do normalizacji stężeń hormonów oraz poprawy przemiany materii.

Objawy niepożądane CPAP	Rady
Otarcia skóry nasady nosa	Dobrze dopasować maskę, zastosować podkładkę
Zapalenie spojówek spowodowane przeciekami powietrza	Dobrze dopasować i umocować maskę, aby zapobiec przeciekom powietrza
Katar wodnisty z podrażnienia śluzówki nosa zwiększonym przepływem powietrza	Doraźnie, miejscowo leki obkurczające naczynia i przeciwzapalne, na stałe nawilżacz z podgrzewaczem powietrza
Katar alergiczny lub ropną wydzieliną	Zgłosić się do lekarza
Suchość w nosie	Żel nawilżający lub nawilżacz
Krwawienie z nosa	Zgłosić się do lekarza
Trudność z zaśnięciem	Funkcja RAMP

Przeciwwskazania stosowania CPAP

• Stan po świeżo przebytej operacji neurochirurgicznej lub po urazie czaszki (jeżeli podejrzenie złamania podstawy czaszki lub uszkodzenie sitowia)
• Świeży zawał
• Niestabilna choroba wieńcowa

 

Jak stosować?

• Zawsze podczas snu: w nocy i w czasie dziennych drzemek
• Każdej nocy, przynajmniej 5 godz.
• Oddychać nosem, nie przez usta (jeżeli jest to niemożliwe stosować maskę twarzową)
• Maska nie może uciskać, powinna być szczelna (niestety szybko zużywa się)
• Umocowanie maski za pomocą pasów, czepca, ale bez części sztywnych

Jak dbać o aparat i oprzyrządowanie?

 

• Czyścić wodą i detergentem przynajmniej raz w tygodniu maskę i rurę, (maski żelowej nie można myć detergentem)
• Nie moczyć samego aparatu
• Wymieniać filtr co miesiąc,
• Otoczenie wokół aparatu nie może być zakurzone,
• Codziennie wymieniać wodę w nawilżaczu (producent radzi stosować wodę destylowaną, przegotowaną)

Kiedy skontaktować się z lekarzem?

 

• Pierwsza wizyta po 1-3 miesiącach stosowania aparatu
• Chrapanie i bezdechy pomimo stosowania aparatu
• Nadmierna senność dzienna
• Nietolerancja zastosowanego ciśnienia, trudności z zaśnięciem, częste wybudzenia
• Uciążliwy, przedłużający się ponad kilka tygodni katar
• W miejscu kontaktu skóry z maską pojawiają się zmiany zapalne, swędzące o charakterze wyprysku alergicznego
• Krwawienie z nosa pojawiające się tylko podczas stosowania aparatu

Inne rozwiązania, ułatwiające tolerowanie leczenia

• Ramp – tzw opóźnienie ułatwiające zasypianie
• AutoCPAP – dostosowuje ciśnienie w zależności od natężenia zaburzeń oddychania, ustawienia mogą zmieniać się kilkakrotnie w ciągu nocy zależnie od pozycji ciała, w której chory śpi oraz fazy snu

Osoby, u których występuje OBPS o niewielkim nasileniu i wady budowy górnych dróg oddechowych lub twarzoczaszki, mogą mieć wskazania do przeprowadzenia różnych procedur chirurgicznych. Wybór postępowania zależy od miejsca zwężenia dróg oddechowych. Również w przypadku nietolerancji leczenia za pomocą CPAP należy rozważyć możliwość leczenia operacyjnego.

 

• Poprawa drożności nosa. Niedrożność nosa ma duże znaczenie w rozwoju OBPS i w leczeniu za pomocą CPAP. Postępowanie obejmuje korektę przegrody nosa, plastykę małżowin nosowych.

 

• Tonsillektomia  czyli usunięcie migdałków podniebiennych. Znajduje zastosowanie u osób u których przerost migdałków podniebiennych współdecyduje o zwężeniu gardła.

 

• Uwulopalatofaryngoplastyka (UPPP). Polega na usunięciu nadmiaru błony śluzowej bocznych ścian gardła i łuków gardłowo-podniebiennych, bez naruszania warstwy mięśniowej. Powiększony lub wydłużony języczek jest wycinany lub skracany. Operacja ta została wprowadzona w 1964 roku przez Ikematasu jako metoda leczenia pacjentów dokuczliwie głośno chrapiących. W 1981 Fijuta opisał zastosowanie tych zabiegów u chorych z OBPS. W latach dziewięćdziesiątych UPPP zaczęto zastępować uwulopalatoplastyką laserową (UPPL). Do zabiegów wykorzystywany jest laser CO. Operując w ten sposób dokonuje się precyzyjnej i niemal bezkrwawej resekcji nadmiaru błony śluzowej podniebienia miękkiego bez konieczności stosowania znieczulenia ogólnego.

 

• Operacja twarzoczaszki i kości gnykowej. Postępowanie polegające na wysunięciu żuchwy i łuku szczęki oraz uniesieniu kości gnykowej można zaproponować chorym, którzy nie tolerują stosowania aparatu CPAP i mają niedorozwój żuchwy.

 

• Zmniejszenie objętości języka. Stosowane w przypadku przerostu podstawy języka polega na częściowej resekcji jego masy.

 

• Tracheostomia. Zabieg polegający na wykonaniu otworu oddechowego poniżej krtani, co pozwala na ominięcie krytycznego miejsca zwężenia. Zabieg ten jest trudny do przeprowadzenia u chorych na OBPS, którzy są w większości otyli. Obecnie wykonywany jedynie w sytuacjach krytycznych, jako postępowanie tymczasowe.

 

Pozostałe metody mogą być stosowane tylko w łagodnych postaciach bezdechu sennego

• wysuwające język
• wysuwające żuchwę
• MAD (mandibular advancing device)

• Stymulacja n.podjęzykowego w obrębie szyi i jamy ustnej
• Selektywna stymulacja mięśni odpowiedzialnych za drożność górnych dróg oddechowych